Płynność czy rentowność – oto jest pytanie?

Każdy z nas zna powiedzenie – „Jak nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze”. Finanse są ważne w każdej sferze naszego życia – prywatnej i zawodowej. Prowadząc firmę jesteśmy nastawienie na osiąganie przez nią zysku. Większość działań jest podporządkowana temu celowi. Jednak powstaje pytanie – co jest ważniejsze? Płynność czy rentowność w przedsiębiorstwie? 

Zacznijmy od wyjaśnienia czym w jest płynność finansowa. Płynność finansowa to zdolność każdego przedsiębiorstwa do wywiązywania się (spłacania) w terminie najbardziej wymagalnych (krótkoterminowych) zobowiązań (np. związanych z zapłatą kontrahentom za wyroby i usługi, wypłatą wynagrodzeń, itp). Jest ona jednym z elementów analizy finansowej przedsiębiorstwa, bowiem płynność finansowa bezpośrednio wpływa na jego kondycję finansową firmy.1 W ramach analizy płynności możemy wyróżnić trzy wskaźniki, które pokażą nam jak kształtuje się płynność finansowa w przedsiębiorstwie. 

1 https://www.nbportal.pl/slownik/pozycje-slownika/plynnosc-finansowa 

Wskaźnik bieżącej płynności będący stosunkiem aktywów obrotowych do zobowiązań krótkoterminowych (do 1 roku). Jeśli wielkość tego wskaźnika mieści się w przedziale 1,5 – 2,0 przyjmuje się, że firma jest płynna i nie ma problemów ze spłatą bieżących zobowiązań. Sytuacją, która powinna nas zaniepokoić jest wartość tego wskaźnika zarówno poniżej jak i powyżej wartości optymalnych. Wartość poniżej 1,5 może być niebezpieczna dla firm produkcyjnych i handlowych utrzymujących duże stany zapasów magazynowych. Natomiast wartości powyżej 2,0 będą świadczyć o nadpłynności w firmie, czyli o zbyt dużej ilości niezainwestowanych środków pieniężnych. 

Kolejnym wskaźnikiem będzie wskaźnik płynności szybkiej, o którym mówi się, że jest uzupełnieniem poprzedniego wskaźnika. Wyrażony jest on relacją aktywów obrotowych pomniejszonych o zapasy i 

krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe do zobowiązań krótkoterminowych. Jego wartości powinny mieścić się w przedziale 1,0 – 1,2. Taka optymalna wartość wskaźnika informuje nas jakie są możliwości spłacania bieżących zobowiązań najbardziej płynnymi aktywami spółki. Jeżeli firma posiada zbyt dużo kredytów bądź nieumiejętnie gospodaruje środkami pieniężnymi wartości tego wskaźnika będą zapewne powyżej 1,5. Z drugiej strony jeśli firma ma zaległości płatnicze bądź większe problemy z pozyskaniem nowego finansowania zewnętrznego wartości tego wskaźnika będą poniżej 0,9. 

Ostatnim jest wskaźnik płynności gotówkowej, który wyraża się relacją inwestycji krótkoterminowych do zobowiązań bieżących. Optymalnym poziomem jego wartości jest przedział 0,1 – 0,3. Wyniki powyżej i poniżej zakładanych wartości będą sygnałem do podjęcia odpowiednich działań zmierzających do efektywniejszego zarządzania środkami pieniężnymi w firmie. 

Mówiąc o rentowności mamy na myśli zyskowność przedsiębiorstwa, czyli jak skutecznie działa firma. Prowadząc firmę inwestujemy różnej wielkości nakłady, mniejsze lub większe. W wyniku tych działań osiągamy większe lub mniejsze efekty. Oczywistym jest, że inwestując mniejsze nakłady trudniej nam będzie osiągnąć zamierzony efekt, niż gdybyśmy zainwestowali więcej kapitału czy aktywów. W ramach rentowności również wyróżniamy trzy najpopularniejsze grupy wskaźników rentowności – rentowność sprzedaży (ROS), rentowność aktywów (ROA) oraz rentowność kapitałów własnych (ROE). Mniej spotykaną jest rentowność inwestycji (ROI), o której napiszę innym razem. 

Rentowność sprzedaży (ROS) wyrażona jest jako iloraz zysku netto, wypracowanego przez przedsiębiorstwo i wartości osiągniętego przychodu ze sprzedaży. Otrzymany wynik informuje o tym, w jakim stopniu dana sprzedaż jest opłacalna, czyli inaczej mówiąc – ile zyskaliśmy na jednym złotym osiągniętego przychodu ze sprzedaży. 

Rentowność aktywów (ROA) pozwala nam na sprawdzenie, w jakim stopniu nasz majątek ogółem jest zdolny do generowania zysku. Inaczej mówiąc, wskaźnik ten ukazuje, jaką wartość zysku osiągnięto przy wykorzystaniu posiadanych aktywów. 

Rentowność kapitałów własnych (ROE) pokazuje, ile wypracowanego zysku przypada na każdą jednostkę kapitału własnego, jaki został zaangażowany przez właścicieli firmy. Wartość ta wynika bowiem ze stosunku zysku netto przedsiębiorstwa do posiadanych przez nie kapitałów własnych. 

Im wyższe wartości wskaźników tym większe zyski osiągane przez przedsiębiorstwo. Jednak należy zaznaczyć, że aby mieć właściwy obraz rentowności należy porównać je na tle branży w jakiej działa firma. 

Wróćmy do naszego pytania – co jest ważniejsze płynność czy rentowność w przedsiębiorstwie? W zależności od wielu czynników ekonomiczno-społecznych firma może albo osiągać zyski albo ponosić straty. Dążymy do tego aby maksymalizować zyski, jednak nie zawsze jest to możliwe. Niestety brak płynności może w krótkim czasie doprowadzić do zamknięcia się drogi do zaciągnięcia dodatkowego finansowania w bankach i innych instytucjach finansowych, co w konsekwencji może doprowadzić przedsiębiorcę do zamknięcia działalności. Patrząc na całokształt działalności przedsiębiorstwa należy powiedzieć, że lepiej jest mieć mniejszy zysk niż brak zdolności do regulowania swoich zobowiązań. 

  Autor: Elżbieta Jachymczak